23 Ιουλίου 2024
Οι γαλλικές εκλογές ως φάρος για τις προοδευτικές δυνάμεις στην Ευρώπη
Οι γαλλικές εκλογές είχαν όλα τα βασικά χαρακτηριστικά μιας ταινίας θρίλερ: Ανακοινώθηκαν αιφνίδια, οι δυνάμεις της ακροδεξιάς θεωρήθηκαν οι πιθανότεροι νικητές και στο τέλος ήρθε το Νέο Λαϊκό Μέτωπο για να σώσει την κατάσταση. Σε μια απλοϊκή αφήγηση, αυτά είναι όσα έπρεπε να γνωρίζουν όλοι και όλες. Ωστόσο, η ανάλυση του αποτελέσματος αυτών των εκλογών είναι θεμελιώδης για να αποκτήσουμε κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με το πολιτικό μέλλον της Ευρώπης.
Μπορούμε με ασφάλεια να υποθέσουμε ότι το δόγμα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού που επικράτησε στην Ευρώπη τη δεκαετία του 2010 έχει απαξιωθεί πλήρως στη συνείδηση της κοινωνίας. Αυτό το νεοφιλελεύθερο μοντέλο, το οποίο υπήρξε ο βασικός κορμός των πολιτικών της κεντροδεξιάς σε ολόκληρη την ΕΕ, είχε ως αποτέλεσμα μόνο την εμβάθυνση του χάσματος των κοινωνικών ανισοτήτων, διατάραξε την κοινωνική συνοχή και οδήγησε σε απότομη αύξηση της φτωχοποίησης. Και το σημαντικότερο όλων, έκανε το “άλλο 99%” των μη προνομιούχων να αισθάνονται ότι η ζωή τους δεν μπορεί να βελτιωθεί και ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση στα οικονομικά και κοινωνικά τους δεινά. Η προαναφερθείσα κατάσταση, σε συνδυασμό με την τάση των πολιτικών ελίτ να περιφρονούν τα λαϊκά αιτήματα, οδήγησαν στην κοινή αντίληψη ότι οι φωνές των πολιτών δεν ακούγονται και οι εκκλήσεις τους αγνοούνται. Ως αποτέλεσμα, οι πολιτικές διεργασίες ως τρόποι επίλυσης προβλημάτων απαξιώθηκαν σε μεγάλο βαθμό.
Και αυτό ζήσαμε στις ευρωπαϊκές εκλογές. Οι δυνάμεις της άκρας δεξιάς συγκέντρωσαν ανησυχητικά σημαντικά ποσοστά κυρίως επειδή προσποιήθηκαν ότι τάσσονται υπέρ των λαϊκών διεκδικήσεων ενάντια στο πολιτικό κατεστημένο. Με αυτόν τον τρόπο, κατάφεραν επίσης να θολώσουν τις γραμμές σχετικά με τα θεμελιώδη προβλήματα του λαού. Ξαφνικά, το πρόβλημα δεν ήταν η αδυναμία του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού να προσφέρει στους ανθρώπους, αντίθετα, το ζήτημα ήταν οι «άλλοι»: οι μετανάστες, οι προοδευτικοί, οι ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι υπέρμαχοι των ανοιχτών κοινωνιών χωρίς αποκλεισμούς, οι διαδηλωτές ενάντια στον πόλεμο κ.λπ. Με αυτόν τον τρόπο, κέρδισαν τη σιωπηλή ανοχή τους –αν όχι αποδοχή– από τις σημερινές δεξιές και κεντροδεξιές πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη για χάρη της συνέχισης των οικονομικών τους πολιτικών, κυρίως σε ό,τι αφορά τη συρρίκνωση του δημόσιου τομέα και των δημοσίων δαπανών και φυσικά για την αποφυγή της πιθανότητας μιας προοδευτικής κυβέρνησης που θα αμφισβητούσε τις υφιστάμενες κοινωνικοοικονομικές αποτυχημένες δομές. Επιτρέψτε μου να υπενθυμίσω στους αναγνώστες σας πως το «αντι-ΣΥΡΙΖΑ» μπλοκ δημιουργήθηκε σε όλη την Ευρώπη από δεξιές δυνάμεις για να ελαχιστοποιήσει τις επιπτώσεις της εκλογικής νίκης ενός προοδευτικού πολιτικού μετώπου κατά της λιτότητας.
Συνοψίζοντας, αυτή ήταν η απειλή που αποφύγαμε κατά τις γαλλικές εκλογές, καθώς μια πιθανή νίκη της Εθνικής Συσπείρωσης θα σήμαινε πιθανότατα τη δημιουργία ενός συνασπισμού ακροδεξιών, δεξιών και ίσως κεντροδεξιών.
Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν μπορούμε να απαλλάξουμε τις ίδιες τις προοδευτικές δυνάμεις για τα λάθη τους, που οδήγησαν στην αναβίωση των απομονωτιστικών, ξενοφοβικών και εθνικιστικών πολιτικών κομμάτων. Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο κατέγραψαν κάκιστες επιδόσεις σε ότι αφορά τους τρόπους με τους οποίους διαχειρίστηκαν την οικονομική κρίση, καθώς και την αντίδρασή τους ενάντια σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως η πανδημία COVID-19, ή ισραηλινή επίθεση στη Γάζα κ.λπ. Σε πολλές περιπτώσεις, τα κεντροαριστερά κόμματα αποξενώθηκαν από τις ρίζες τους και τον σκοπό τους, που ήταν η εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος. Η πολιτική επιλογή της σοσιαλδημοκρατίας να ενστερνιστεί την βασική ιδεολογία του νεοφιλελευθερισμού –δηλαδή ότι οι κοινωνικές ανισότητες είναι σχεδόν σαν ένα φυσικό φαινόμενο– ήταν ένα στρατηγικό λάθος που οδήγησε στα καταστροφικά αποτελέσματα για τις προοδευτικές δυνάμεις στις τελευταίες εκλογές της ΕΕ.
Σε αυτή τη ζοφερή κατάσταση, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο παρείχε μια απροσδόκητη -αλλά πολύ ευπρόσδεκτη- εναλλακτική για το μέλλον των προοδευτικών δυνάμεων στην Ευρώπη. Η οικοδόμηση ενός συνασπισμού όμορων δυνάμεων, που εκτείνονται από τον δημοκρατικό σοσιαλισμό έως την πολιτική οικολογία και την Αριστερά, είναι απαραίτητη, αλλά δεν είναι εύκολη.
Ενωμένοι στον κοινό σκοπό τους να νικήσουν την ακροδεξιά με τρόπο που θυμίζει το αρχικό Λαϊκό Μέτωπο της δεκαετίας του ’30, η πρωτοβουλία των συμμετεχόντων του Νέου Λαϊκού Μετώπου έδειξε το δρόμο σε όλους εμάς που πιστεύουμε στην υπόθεση της σύγχρονης Αριστεράς. Πρέπει να αφήσουμε στην άκρη τις διαφορές μας και να ενωθούμε σε μια κοινή πολιτική πλατφόρμα, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, που βασίζεται σε κοινές θέσεις, όπως:
- Η αποτελεσματική αντιμετώπιση του αυξανόμενου κόστους ζωής, της στεγαστικής κρίσης και της ανεργίας των νέων
- Η προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων και η δραστική μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων
- Η αύξηση των δημοσίων δαπανών για την υγεία και την παιδεία
- Το γκρέμισμα των εμποδίων που παρακωλύουν τις ευκαιρίες των πολιτών
- Η Διασφάλιση του κράτους δικαίου και των ατομικών και πολιτικών ελευθεριών.
- Η Αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και προώθηση μιας δίκαιης «πράσινης μετάβασης».
- Η στήριξη των πρωτοβουλιών για άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, με επιστροφή όλων των ομήρων, επανάληψη των διαπραγματεύσεων για λύση δύο κρατών στη βάση των συνόρων του 1967, καθώς και αναγνώριση του Κράτους της Παλαιστίνης.
Το πιο σημαντικό συμπέρασμα που μπορεί να βγάλει κανείς από τις γαλλικές εκλογές είναι ότι η ελπίδα για αλλαγή δεν είναι ουτοπία αλλά πραγματικότητα. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει όλες οι προοδευτικές δυνάμεις – στην Ελλάδα, τη Γαλλία και την υπόλοιπη ΕΕ – επιτέλους να καταλάβουν ότι οφείλουμε να ακούσουμε τη φωνή όσων δεν έχουν φωνή και να βρούμε λύσεις στα προβλήματά τους. Άλλωστε, ένα ευρύ πολιτικό προοδευτικό μέτωπο μπορεί να φτιάξει μόνο ο λαός και όχι η ηγεσία των κομμάτων. Αν χάσουμε αυτή την ιστορική ευκαιρία που μας έδωσε η νίκη του Νέου Λαϊκού Μετώπου, ο κίνδυνος της επανάκαμψης της ακροδεξιάς δεν θα φαίνεται πλέον τόσο μακρινός.
Link: https://ilmanifesto.it/le-elezioni-francesi-come-faro-per-le-forze-progressiste-in-europa