Η ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑΠΕΡΙΚΛΗ
του Πάνου Τριγάζη
Η Αριστερά χρωστά πολλά στη Μικρά Ασία, από την οποία προήλθαν πολλά στελέχη της και κορυφαίοι πνευματικοί της άνθρωποι. Επόμενο είναι, λοιπόν, να ενδιαφερόμαστε για τα 100 χρόνια της Μικρασιατικής καταστροφής, σημαντική καμπή στην πορεία της σύγχρονης Ελλάδας, με πολλά και πολύτιμα διδάγματα για το τότε και το σήμερα.
Στο πνεύμα αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία στον Βύρωνα, πραγματοποιεί εκδήλωση, στις 14 Οκτωβρίου 2022, προκειμένου να τιμήσουν τον Μικρασιάτη πρόσφυγα, λογοτέχνη και δημοσιογράφο στον «Ριζοσπάστη» και την «Αυγή», Νίκο Παπαπερικλή, που μετεμφυλιακά, όταν δεν ήταν εξόριστος σε ξερονήσια, έζησε με την οικογένειά του στον Βύρωνα.
Η 80χρονη ζωή του Νίκου Παπαπερικλή ήταν πραγματική οδύσσεια, ζωή σαν μυθιστόρημα. Γεννημένος το 1908 στην Πάνορμο της Προποντίδας, οκτώ ετών έμεινε ορφανός και από τους δύο γονείς, στα χρόνια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου όταν θέριζε η χολέρα.
Μπήκε από μικρός στην βιοπάλη, δουλεύοντας στο λιμάνι της Πανόρμου, για την επιβίωση του αδελφού του Καρυόφυλλη και της μικρότερης αδελφής (που τελικά δεν επέζησε). Μετά την Μικρασιατική καταστροφή, τα δυο αδέλφια έφυγαν για την Ελλάδα, με πρώτο σταθμό την Δράμα, δεύτερο την Έδεσα, τρίτο την Θεσσαλονίκη.
Ταυτίστηκε με την νύμφη του Θερμαϊκού, αφού εκεί, φοιτητής Νομικής στο ΑΠΘ, εντάχθηκε στο κομμουνιστικό κίνημα αρθρογραφώντας και τον «Ριζοσπάστη», του οποίου έγινε συντάκτης το 1934, με διευθυντή τον Πέτρο Ρούσσο. Ηγήθηκε δυναμικών φοιτητικών διαδηλώσεων, επιλογή που του στοίχησε την αποβολή του διά παντός από όλα τα ελληνικά ΑΕΙ, το 1935, για «αναρχοκομμουνιστική δράση».
Η δικτατορία του Μεταξά τον συνέλαβε και τον φυλάκισε στην Ακροναυπλία, το 1937, μαζί με εκατοντάδες στελέχη του ΚΚΕ και πνευματικούς ανθρώπους, μεταξύ των οποίων ο Δημήτρης Γληνός, που το 1941, εκτός φυλακής, έγραψε το μανιφέστο «Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ».
Το 1941 στρατεύτηκε στο ΕΑΜ και υπηρέτησε στο Καρπενήσι ως πολιτικός επίτροπος. Εκεί παντρεύτηκε την Ελένη Κοντοπάνου, με την οποία απέκτησε την Μενεξεδένια, Μενεξέ, έχοντας στο μεταξύ επιστρέψει στη Θεσσαλονίκη, για λογαριασμό της εφημερίδας «Λαϊκή Φωνή».
Ο εμφύλιος και η μετεμφυλιακή περίοδος έφεραν εξορίες για τον Νίκο Παπαπερικλή σε Γυάρο, Μακρόνησο και Αη Στράτη. Η υπόλοιπη ζωή του είναι πλούσια σε συγγραφικό έργο, πάντοτε ταυτισμένο με την περιπέτεια της ελληνικής Αριστεράς, μέχρι την μαύρη περίοδο της χούντας και τις πρώτες δεκαετίες της δημοκρατικής μεταπολίτευσης.
Πέθανε μέλος του ΚΚΕ, το 1988, έχοντας επιτύχει την πλήρη αναγνώριση από τους συναδέλφους και συντρόφους του, κυρίως για την ευγένεια και ηπιότητα του χαρακτήρα του.
Ο Πάνος Τριγάζης είναι στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία:
Μέλος της απερχόμενης ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ και συντονιστής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Εξωτερικής Πολιτικής.
Ενεργό μέλος κινήσεων ειρήνης στην Ελλάδα και το διεθνή χώρο, σήμερα σύμβουλος του Διεθνούς Γραφείου Ειρήνης και πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Διεθνών Οργανισμών και Παγκοσμιοποίησης (ΠΑΔΟΠ).
Πρόεδρος του Συνδέσμου «Μπάιρον» για τον Φιλελληνισμό και τον Πολιτισμό
